Ειλεός

Ο ειλεός είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την αδυναμία προώθησης του περιεχομένου του εντέρου. Η πάθηση έχει πάρει το όνομά της από το ομώνυμο τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου.

Μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα της πάθησης είναι το έντονο κοιλιακό άλγος, η ναυτία και ο εμετός. Ο ειλεός αποτελεί μια αρκετά σοβαρή παθολογική κατάσταση και, εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επικίνδυνος, αφού σε πιο προχωρημένα στάδια μπορεί να προκαλέσει εντερική νέκρωση και οξεία κοιλία.

Τι είναι ο ειλεός;

Ο ειλεός είναι μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία το έντερο αδυνατεί να αποβάλλει το περιεχόμενό του. Πρόκειται για μια αρκετά επικίνδυνη και επώδυνη κατάσταση, η οποία εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως εγκυμονεί απειλητικές επιπτώσεις για τη ζωή του ασθενούς.

Ανάλογα με το αίτιό του, ο ειλεός διακρίνεται σε αποφρακτικό ειλεό και παραλυτικό ειλεό. Κατά τον αποφρακτικό ειλεό παρατηρείται απόφραξη του εντέρου, ενώ στον παραλυτικό ειλεό, το έντερο αδυνατεί να προωθήσει το περιεχόμενο λόγω μεγάλης διαταραχής στην κινητικότητα του.

Ποιοι είναι οι τύποι του ειλεού;

Ο ειλεός διακρίνεται σε δύο βασικές κατηγορίες, στον αποφρακτικό ειλεό και στον παραλυτικό ειλεό.
Αποφρακτικός ειλεός: Παρατηρείται απόφραξη του εντέρου και ως αποτέλεσμα αδυναμία προώθησης και αποβολής του περιεχομένου του. Ο αποφρακτικός ειλεός μπορεί να συμβεί μέσω διάφορων μηχανισμών όπως:

Ενδοαυλική απόφραξη, όπου αποτελεί αποτέλεσμα όγκων του εντέρου.
Συμφύσεις, όπου εξαιτίας φλεγμονών ή χειρουργικών επεμβάσεων σχηματίζονται διαφράγματα ουλώδους συνδετικού ιστού μεταξύ του κοιλιακού τοιχώματος και των ενδοκοιλιακών σπλάγχνων.
Συστροφή, όπου παρατηρείται ανώμαλη περιστροφή του εντέρου γύρω από τον άξονα του μεσεντερίου.
Περίσφιξη, όπου συνήθως προκαλείται εξαιτίας της ύπαρξης κήλης.
Εγκολεασμός, όπου μια εντερική έλικα εγκλωβίζεται μέσα στον αυλό της αμέσως επόμενης.

Παραλυτικός ειλεός: Πρόκειται για έναν γενικότερο όρο για τη μειωμένη κινητικότητα του εντέρου που δεν προκαλείται από χειρουργική επέμβαση. Κατά τον παραλυτικό ειλεό παρατηρείται αδυναμία αποβολής του περιεχομένου του εντέρου, η οποία οφείλεται σε διαταραχή της νεύρωσης του εντέρου.

Ποια είναι τα αίτια του ειλεού;

Ο ειλεός είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την εξασθένιση της κινητικής δραστηριότητας του εντέρου. Τα αίτια του ειλεού μπορεί να ποικίλλουν, οπότε ο ειλεός μπορεί να οφείλεται σε:

Απόφραξη εντέρου: Αυτό μπορεί να συμβεί από κοπρόσταση, πολύποδα, καρκίνο παχέος εντέρου ή ακόμα και από κατάποση ξένου σώματος.
Χειρουργική επέμβαση: Ο μετεγχειρητικός ειλεός είναι ο συνηθέστερος τύπος ειλεού και εμφανίζεται μετά από χειρουργική επέμβαση.
Ηλεκτρολυτικές διαταραχές (παραλυτικός ειλεός): Μη φυσιολογικά επίπεδα ηλεκτρολυτών, όπως το κάλιο ή το μαγνήσιο, μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του εντέρου και να οδηγήσουν σε ειλεό.
Φάρμακα (παραλυτικός ειλεός): Ορισμένα φάρμακα, όπως τα οπιοειδή, τα αντιχολινεργικά, τα αντιυπερτασικά, τα αντικαταθλιπτικά, τα αντιδιαρροϊκά και οι ανταγωνιστές της ντοπαμίνης μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη ειλεού.
Αυτοάνοσα νοσήματα, όπως η νόσος του Crohn, το σκληρόδερμα, οι μυοσίτιδες, η βαριά μυασθένεια κλπ.
Υποκείμενες ιατρικές καταστάσεις: Ιατρικές παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η νόσος του Πάρκινσον ή η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο υποθυρεοειδισμός, η ουραιμία, η οξεία παγκρεατίτιδα, η ισχαιμική κολίτιδα και η εκκολπωματίτιδα μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του εντέρου και να οδηγήσουν σε ειλεό.
Τραυματισμοί του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα του ειλεού;

Τα κύρια συμπτώματα του ειλεού ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο και την υποκείμενη αιτία της πάθησης. Ορισμένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι:

Κοιλιακός πόνος: Είναι ένα κοινό σύμπτωμα του ειλεού και συχνά περιγράφεται ως κράμπα ή κολικός πόνος. Ο πόνος μπορεί να είναι συνεχής ή περιστασιακός και μπορεί να εντοπίζεται στην άνω, τη μέση ή την κάτω κοιλιακή χώρα.
Διάταση κοιλιάς: Ο ειλεός μπορεί να προκαλέσει τη συσσώρευση αερίων και υγρών στο έντερο, οδηγώντας σε φούσκωμα και ορατή διόγκωση της κοιλιάς.
Ναυτία και έμετος: Η μειωμένη κινητικότητα του εντέρου στον ειλεό μπορεί να προκαλέσει ναυτία και εμετό.
Δυσκοιλιότητα: Ο ειλεός μπορεί να προκαλέσει μείωση ή πλήρη απουσία κινήσεων του εντέρου, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από δυσκολία στην αποβολή αερίων ή κοπράνων.
Ανορεξία και αίσθημα πληρότητας: Λόγω της δυσφορίας και του φουσκώματος που σχετίζονται με τον ειλεό, οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν απώλεια όρεξης και αίσθημα πρόωρου κορεσμού.
Πυρετός και ταχυκαρδία: Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ειλεός μπορεί να σχετίζεται με φλεγμονώδη αντίδραση, οδηγώντας σε χαμηλό πυρετό και αυξημένους καρδιακούς παλμούς.

Εάν εμφανίσετε συμπτώματα ειλεού, είναι σημαντικό να αναζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια για τη σωστή διάγνωση και θεραπεία. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή αντιμετώπιση είναι απαραίτητες για τη μείωση των επιπλοκών που σχετίζονται με τον ειλεό.

Διάγνωση του ειλεού

Η διάγνωση του ειλεού περιλαμβάνει ένα συνδυασμό κλινικής αξιολόγησης και απεικονιστικών εξετάσεων με σκοπό τον αποκλεισμό άλλων πιθανών αιτιών.

Ιατρικό ιστορικό και κλινική εξέταση: Ο ιατρός θα ρωτήσει τον ασθενή σχετικά με τα συμπτώματά του, θα πάρει το ιατρικό ιστορικό και θα ενημερωθεί για τυχόν πρόσφατες χειρουργικές επεμβάσεις ή λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Έπειτα, ο εξειδικευμένος ιατρός θα ολοκληρώσει την κλινική εξέταση με ψηλάφηση της κοιλιάς για να ελέγξει για διάταση, αλλά και ακρόαση για ήχους του εντέρου.
Απεικονιστικές εξετάσεις: Οι συνηθέστερες απεικονιστικές εξετάσεις που ζητούνται για τη διάγνωση του ειλεού είναι απλή ακτινογραφία κοιλίας σε όρθια θέση, αξονική τομογραφία και υπέρηχος κοιλίας.

Πώς αντιμετωπίζεται ο ειλεός;

Η θεραπεία του ειλεού εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τη γενικότερη κατάσταση υγείας του ασθενούς. Στην περίπτωση του αποφρακτικού ειλεού η θεραπευτική λύση είναι βασικά η χειρουργική επέμβαση, η οποία σκοπό έχει την επιστροφή του εντέρου στην εύρυθμη λειτουργία του.

Στην περίπτωση του παραλυτικού ειλεού, προτείνεται συνήθως συντηρητική θεραπεία, δηλαδή φαρμακευτική αγωγή. Βέβαια, εάν ο παραλυτικός ειλεός αφεθεί χωρίς ιατρική φροντίδα, τότε ίσως και σε αυτή την περίπτωση, η χειρουργική επέμβαση να αποτελεί μονόδρομο.

Αξίζει να σημειωθεί πως στην περίπτωση που ο ασθενής παρατηρήσει συμπτώματα, τα οποία ίσως οφείλονται σε ειλεό, θα πρέπει να επισκεφτεί άμεσα έναν εξειδικευμένο ιατρό. Σε αντίθετη περίπτωση υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τη ζωή του.