Έχετε παρατηρήσει να αναπτύσσεται ένα εξόγκωμα κοντά στη βουβωνική χώρα, το οποίο γίνεται πιο εμφανές όταν είστε όρθιοι ή καταπονείστε; Αισθάνεστε πόνο όταν βήχετε, σκύβετε ή σηκώνετε ένα βαρύ αντικείμενο; Τότε, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχετε βουβωνοκήλη.
Η βουβωνοκήλη εμφανίζεται όταν ιστός, και συνηθέστερα μέρος του εντέρου, βρίσκει δίοδο μέσα από ένα αδύναμο σημείο της κοιλιακής χώρας και δημιουργεί ένα εξόγκωμα. Η βουβωνοκήλη μπορεί να είναι επώδυνη, μπορεί όμως και να μην προκαλέσει καθόλου πόνο.
Αξίζει να σημειωθεί πως η βουβωνοκήλη από μόνη της δεν είναι απαραίτητα επικίνδυνη για την υγεία μας. Όμως, δε βελτιώνεται από μόνη της. Γι’ αυτόν τον λόγο άλλωστε και εάν παρατηρήσετε συμπτώματα, θα πρέπει άμεσα να επισκεφτείτε έναν εξειδικευμένο ιατρό. Εάν δε ληφθεί η απαραίτητη ιατρική φροντίδα μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές.
Τι είναι η βουβωνοκήλη;
Μια κήλη εμφανίζεται όταν περιεχόμενο της κοιλίας, όπως για παράδειγμα λίπος ή τμήμα του εντέρου, προβάλλει μέσω ενός χάσματος του κοιλιακού τοιχώματος και δημιουργεί ένα εξόγκωμα. Οι κήλες διακρίνονται ανάλογα με το σημείο στο οποίο εντοπίζονται.
Η βουβωνοκήλη λοιπόν αναπτύσσεται στην περιοχή της βουβωνικής χώρας, δηλαδή στην ανατομική περιοχή χαμηλά στην περιοχή της κοιλιάς, πάνω από τον μηρό και κοντά στα γεννητικά όργανα. Μια βουβωνοκήλη μπορεί να προκαλέσει πόνο στον ασθενή, ειδικά όταν προσπαθεί να σηκώσει αντικείμενα, βήχει ή ασκεί οποιαδήποτε πίεση σε εκείνη την περιοχή.
Ποιος μπορεί να αναπτύξει βουβωνοκήλη;
Οι βουβωνοκήλες μπορούν να αναπτυχθούν τόσο σε άνδρες, όσο και σε γυναίκες. Ωστόσο, είναι πιο συχνές στους άνδρες. Ο κίνδυνος εμφάνισης βουβωνοκήλης αυξάνεται με την ηλικία, με τους άνδρες μέσης και πιο προχωρημένης ηλικίας να βρίσκονται στις πρώτες θέσεις.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης για βουβωνοκήλη είναι:
- Αύξηση ενδοκοιλιακής πίεσης: Το φτέρνισμα, ο βήχας, η δυσκοιλιότητα, αλλά και η άρση υπερβολικού βάρους είτε λόγω εργασίας, είτε λόγω γυμναστικής, μπορούν να αυξήσουν την πίεση που δέχεται η κοιλιακή χώρα και ως αποτέλεσμα να σχηματιστεί βουβωνοκήλη.
- Εγκυμοσύνη: Η αυξημένη πίεση στην κοιλιά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανάπτυξη βουβωνοκήλης σε ορισμένες γυναίκες.
- Παχυσαρκία: Το υπερβολικό βάρος μπορεί να επιβαρύνει τους κοιλιακούς μυς και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης βουβωνοκήλης.
- Οικογενειακό ιστορικό: Μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς στο να αναπτύξουν βουβωνοκήλες λόγω οικογενειακού ιστορικού της πάθησης. Επίσης, παιδιά των οποίων οι μητέρες είχαν βουβωνοκήλη ή διαταραχή του συνδετικού ιστού, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν βουβωνοκήλη πριν από την ηλικία των 13 ετών.
- Απότομη απώλεια βάρους: Το χαμηλό ποσοστό συνολικού σωματικού λίπους έχει αναγνωριστεί ως ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη βουβωνοκήλης.
Πώς δημιουργείται η βουβωνοκήλη;
Μια βουβωνοκήλη αναπτύσσεται όταν παρατηρείται μια αδυναμία στο κοιλιακό τοίχωμα και εξαιτίας αυτής δημιουργείται ένα χάσμα μέσα από το οποίο προεξέχει ιστός. Η ακριβής αιτία αυτής της αδυναμίας ή του ανοίγματος δεν είναι πάντα ξεκάθαρη, αλλά υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη βουβωνοκήλης:
- Γενετική προδιάθεση: Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με αδυναμία στο κοιλιακό τοίχωμα, γεγονός που τους καθιστά πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη βουβωνοκήλης.
- Καταπόνηση: Η καταπόνηση κατά τη διάρκεια των κινήσεων του εντέρου, της ούρησης ή της άρσης βαρών μπορεί να ασκήσει πίεση στους κοιλιακούς μύες και να συμβάλει στην ανάπτυξη βουβωνοκήλης.
- Ηλικία: Ο κίνδυνος εμφάνισης βουβωνοκήλης αυξάνεται με την ηλικία, καθώς οι κοιλιακοί μύες μπορεί να εξασθενήσουν με την πάροδο του χρόνου.
- Φύλο: Οι βουβωνοκήλες είναι πιο συχνές στους άνδρες. Βέβαια, κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, η αυξημένη πίεση στην κοιλιά μπορεί να οδηγήσει και αρκετές γυναίκες στην ανάπτυξη βουβωνοκήλης
- Παχυσαρκία: Το υπερβολικό βάρος μπορεί να επιβαρύνει τους κοιλιακούς μυς και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης βουβωνοκήλης.
- Οικογενειακό ιστορικό: Μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς στο να αναπτύξουν βουβωνοκήλες λόγω οικογενειακού ιστορικού της πάθησης.
- Διαταραχές συνδετικού ιστού: Ορισμένες διαταραχές του συνδετικού ιστού, όπως το σύνδρομο Ehlers-Danlos, μπορεί να αποδυναμώσουν τους κοιλιακούς μύες και να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης βουβωνοκήλης.
- Χειρουργική προστάτη: Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι βουβωνοκήλες μπορεί να αναπτυχθούν ως επιπλοκή της επέμβασης στον προστάτη.
Ποια είναι τα συμπτώματα της βουβωνοκήλης;
Τα συμπτώματα μιας βουβωνοκήλης μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με το μέγεθος της κήλης και την ποσότητα του ιστού που προεξέχει μέσω του κοιλιακού τοιχώματος. Μεταξύ αυτών είναι:
- Διόγκωση στη βουβωνική χώρα ή στο όσχεο: Αυτό είναι το πιο κοινό σύμπτωμα βουβωνοκήλης. Το εξόγκωμα μπορεί να είναι πιο αισθητό, όταν ο ασθενής στέκεται όρθιος, βήχει ή τεντώνεται και μπορεί να εξαφανιστεί όταν είναι ξαπλωμένος.
- Πόνος ή δυσφορία: Το εξόγκωμα που σχετίζεται με μια βουβωνοκήλη μπορεί να προκαλέσει πόνο ή δυσφορία, ειδικά όταν ο ασθενής βήχει, σκύβει ή σηκώνει βαριά αντικείμενα.
- Πόνος ή αίσθημα καύσου: Μερικοί άνθρωποι με βουβωνοκήλη μπορεί να παρατηρήσουν πόνο ή αίσθημα καύσου στη βουβωνική περιοχή.
- Αίσθημα βάρους ή πίεσης: Μπορεί να υπάρχει αίσθημα βάρους ή πίεσης στη βουβωνική χώρα, ειδικά μετά από μεγάλες περιόδους ορθοστασίας ή σωματικής δραστηριότητας.
- Οίδημα ή διόγκωση του οσχέου: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια βουβωνοκήλη μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο ή διόγκωση του οσχέου.
- Ναυτία ή έμετος: Εάν ένα τμήμα του εντέρου παγιδευτεί στην κήλη και δεν μπορεί να μετακινηθεί πίσω στην κοιλιά, μπορεί να οδηγήσει σε ναυτία, έμετο και μια επώδυνη, ευαίσθητη και διογκωμένη κήλη.
- Πυρετός: Εάν η βουβωνοκήλη βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, μπορεί να προκαλέσει και πυρετό.
Πότε πρέπει να επισκεφτείτε άμεσα έναν ειδικό;
Πολλές φορές η βουβωνοκήλη μπορεί να μην παρουσιάσει συμπτώματα. Βέβαια, εάν παρατηρήσετε ότι η βουβωνοκήλη αποκτήσει σκούρο χρώμα, γίνει αρκετά επώδυνη, το εξόγκωμα γίνει εντονότερο όταν στέκεστε όρθιοι ή μπορείτε να το νιώσετε αν βάλετε το χέρι σας απευθείας πάνω στην εν λόγω περιοχή, τότε θα πρέπει να δείτε άμεσα έναν ειδικό.
Διαδικασία διάγνωσης βουβωνοκήλης
Τα βήματα της διάγνωσης μιας βουβωνοκήλης συνήθως περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό πραγμάτων. Αρχικά, ο εξειδικευμένος ιατρός θα λάβει το ιστορικό του ασθενούς και θα προβεί σε μια φυσική εξέταση. Επίσης, κατά πάσα πιθανότητα, θα ζητηθεί και μια σειρά απεικονιστικών εξετάσεων. Αναλυτικότερα η διαδικασία διάγνωσης της βουβωνοκήλης περιλαμβάνει:
Ιατρικό ιστορικό: Ο ιατρός θα ρωτήσει για τα συμπτώματα του ασθενούς και πότε αυτά ξεκίνησαν, πόσο σοβαρά είναι, καθώς και εάν επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Επιπλέον, θα ρωτήσει για τυχόν παράγοντες κινδύνου δημιουργίας βουβωνοκήλης, όπως οικογενειακό ιστορικό της πάθησης, προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις ή χρόνιο βήχα.
Φυσική εξέταση: Ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση για να ελέγξει για διόγκωση στη βουβωνική χώρα ή στο όσχεο, που είναι το πιο κοινό σύμπτωμα βουβωνοκήλης. Μπορεί επίσης να ζητηθεί από τον ασθενή να βήξει ή να τεντωθεί για να ελεγχθεί εάν η διόγκωση γίνεται πιο αισθητή.
Απεικονιστικές εξετάσεις: Εάν ο ιατρός υποψιάζεται βουβωνοκήλη, μπορεί να ζητήσει απεικονιστικές εξετάσεις για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση και να καθορίσει το μέγεθος και τη θέση της κήλης. Οι συνήθεις απεικονιστικές εξετάσεις περιλαμβάνουν υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία.
Παρακολούθηση: Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ιατρός μπορεί να συστήσει μια περίοδο παρακολούθησης για να δει εάν η κήλη αλλάζει σε μέγεθος ή εάν εμφανίζονται περισσότερα συμπτώματα. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να είναι κατάλληλη για μικρές, ασυμπτωματικές κήλες που δεν προκαλούν επιπλοκές.
Χειρουργική επέμβαση: Εάν η κήλη προκαλεί συμπτώματα ή επιπλοκές, συνιστάται χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της και την αποφυγή περαιτέρω επιπλοκών. Το ποια χειρουργική μέθοδος είναι η καταλληλότερη, θα εξαρτηθεί από τα χαρακτηριστικά της κήλης του ασθενούς.
Θεραπεία βουβωνοκήλης
Οι επιλογές θεραπείας της βουβωνοκήλης εξαρτώνται από το μέγεθος και τη σοβαρότητα της κήλης, καθώς και από τη συνολική κατάσταση της υγείας και του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς. Οι ενέργειες για την αντιμετώπιση της βουβωνοκήλης περιλαμβάνουν:
Παρακολούθηση και αναμονή: Για μικρές, ασυμπτωματικές κήλες, ο ιατρός μπορεί να συστήσει μια περίοδο παρακολούθησης, έτσι ώστε να διαπιστωθεί εάν η κήλη αλλάζει σε μέγεθος ή αρχίζουν να εμφανίζονται συμπτώματα.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Για ορισμένους ασθενείς, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η απώλεια βάρους, η αποφυγή άρσης βαρών και η θεραπεία του χρόνιου βήχα, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων καθώς και στην επιβράδυνση ανάπτυξης της κήλης.
Χειρουργική επέμβαση: Εάν η κήλη προκαλεί σοβαρά συμπτώματα και επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα του ασθενούς, τότε συνιστάται η χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της βουβωνοκήλης και για την πρόληψη περαιτέρω επιπλοκών. Το ποια μέθοδος θα είναι η καταλληλότερη εξαρτάται από το εκάστοτε περιστατικό.
Στις μεθόδους αντιμετώπισης περιλαμβάνονται η ανοικτή επέμβαση βουβωνοκήλης, όπου ο εξειδικευμένος γενικός χειρουργός πραγματοποιεί μια τομή στη βουβωνική περιοχή, εντοπίζει τη βουβωνοκήλη και επανατοποθετεί το περιεχόμενό της πάλι πίσω στην κοιλιακή χώρα. Στη συνέχεια, γίνονται ράμματα και ενισχύεται το κοιλιακό τοίχωμα με τη τοποθέτηση ενός πλέγματος.
Επίσης, υπάρχει και η λαπαροσκοπική μέθοδος για την αποκατάσταση της βουβωνοκήλης, η οποία θεωρείται ελάχιστα επεμβατική, άρα συνοδεύεται και από λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο και γρηγορότερη ανάρρωση. Στη λαπαροσκοπική μέθοδο, δεν πραγματοποιείται μια τομή. Αντιθέτως, η αποκατάσταση γίνεται μέσω μιας μικρής οπής και τη χρήση ενός λαπαροσκοπίου (ενός λεπτού σωλήνα με κάμερα).
Γιατί είναι σημαντική η άμεση αντιμετώπιση της βουβωνοκήλης;
Η βουβωνοκήλη τις περισσότερες φορές δεν είναι απειλητική για την υγεία του ασθενούς. Παρ’ όλα αυτά, εάν τα συμπτώματα είναι έντονα και ο ασθενής δεν επισκεφτεί άμεσα έναν εξειδικευμένο ιατρό, τότε υπάρχει η πιθανότητα να προκληθούν σοβαρές για τη ζωή επιπλοκές, όπως:
Πίεση στους γύρω ιστούς: Οι περισσότερες βουβωνοκήλες διευρύνονται με την πάροδο του χρόνου, εάν δεν επιδιορθωθούν χειρουργικά. Στους άνδρες, οι μεγάλες κήλες μπορεί να επεκταθούν στο όσχεο, προκαλώντας πόνο και οίδημα.
Περίσφιξη κήλης: Εάν το περιεχόμενο της κήλης παγιδευτεί στο αδύναμο σημείο του κοιλιακού τοιχώματος, το περιεχόμενο μπορεί να αποφράξει το έντερο, οδηγώντας σε έντονο πόνο, ναυτία, έμετο και αδυναμία κένωσης ή διοχέτευσης αερίων. Επίσης, υπάρχει η πιθανότητα να διακοπεί η ροή του αίματος σε μέρος του εντέρου. Η περίσφιξη μπορεί να οδηγήσει στη νέκρωση του προσβεβλημένου ιστού. Είναι απειλητική για τη ζωή και απαιτεί άμεση χειρουργική επέμβαση.
Τι περιλαμβάνει η πρόληψη για την αποφυγή ανάπτυξης βουβωνοκήλης;
Εάν ο οργανισμός του ασθενούς παρουσιάζει προδιάθεση στην ανάπτυξη βουβωνοκήλης, τότε υπάρχουν πολύ λίγα πράγματα που μπορούν να αποτρέψουν τη δημιουργία της. Βέβαια, κάποιος μπορεί να μειώσει σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης βουβωνοκήλης εάν:
- Διατηρήσει ένα υγιές βάρος: Μιλήστε με το γιατρό σας για το καλύτερο πρόγραμμα άσκησης και διατροφής με βάση τις ανάγκες σας.
- Ακολουθήσει μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες: Τα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως περιέχουν φυτικές ίνες που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας και της ενδοκοιλιακής πίεσης.
- Αποφύγει να σηκώνει βαριά αντικείμενα: Εάν πρέπει να σηκώσετε κάτι βαρύ, είναι σημαντικό πάντα να λυγίζετε τα γόνατά σας και όχι να βάζετε όλο το βάρος στη μέση σας.
- Σταματήσει το κάπνισμα: Εκτός από το ρόλο του σε πολλές σοβαρές ασθένειες, το κάπνισμα συχνά προκαλεί χρόνιο βήχα που μπορεί να οδηγήσει ή να επιδεινώσει μια βουβωνοκήλη.