Παθήσεις χοληδόχου κύστης και χοληφόρων: Τί είναι η χοληδόχος κύστη
Η χοληδόχος κύστη είναι ένα όργανο, μέρος του πεπτικού συστήματος, που βρίσκεται ψηλά και δεξιά στην κοιλιακή χώρα, κάτω από το συκώτι και λίγο πιο πάνω από το πάγκρεας. Ο ρόλος της είναι να αποθηκεύει εντός της το υγρό που λέγεται χολή, μια ουσία που διασπά τα λίπη των τροφών που καταναλώνουμε και παράγεται από το ήπαρ. Όταν ξεκινά η πέψη, η χοληδόχος κύστη απελευθερώνει χολή στο λεπτό έντερο, εξασφαλίζοντας επαρκή ροή ώστε να αποφευχθούν δυσάρεστες επιπλοκές. Στατιστικά το μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών με παθήσεις της χοληδόχου κύστης είναι γυναίκες, ενώ παρατηρούνται διαφορές μεταξύ των εθνικοτήτων. Παράγοντες κινδύνου αποτελούν ο διαβήτης, η γρήγορη μείωση του σωματικού βάρους, η παχυσαρκία, η κίρρωση του ήπατος και καταστάσεις που συνδέονται με την εκκένωση της χοληδόχου κύστης.
Παθήσεις χοληδόχου κύστης και χοληφόρων: Χολολιθίαση
Η πιο συνηθισμένη πάθηση που πλήττει τη χοληδόχο κύστη είναι ο σχηματισμός λίθων (πέτρες στη χολή ή χολολιθίαση). Οι πέτρες στη χολή δημιουργούνται όταν αυξάνονται υπερβολικά τα επίπεδα των ουσιών που αποτελούν τη χολή και αποτελούνται από χοληστερόλη με μικρές ποσότητες βλέννας, χολερυθρινικού ασβεστίου και πρωτεΐνες.
Η πλειοψηφία των ασθενών με χολόλιθους είναι ασυμπτωματική, παρόλα αυτά κάποιοι ασθενείς παρουσιάζουν έναν έντονο πόνο στο επιγάστριο ή στο άνω δεξί τεταρτημόριο και μερικές φορές μεταξύ της ωμοπλάτης, λόγο προσωρινής απόφραξης του κυστικού πόρου με λίθους, που διαρκεί λίγες ώρες. Τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν η χοληδόχος κύστη συσπάται, συνήθως μετά από ένα γεύμα, με αποτέλεσμα την απόφραξη του κυστικού πόρου. Αν η απόφραξη της κύστεως επιμένει τότε ο ασθενής αναπτύσσει οξεία φλεγμονή και μόλυνση της χοληδόχου κύστης, με συνεχή πόνο και πυρετό. Συχνά το μέγεθος των λίθων είναι πολύ μικρό για να προκαλέσει απόφραξη, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που εντοπίζονται τυχαία κατά τη διενέργεια εξετάσεων για άλλη πάθηση.
Η διάγνωση γίνεται με τη μελέτη της απεικόνισης του άνω δεξιού τεταρτημορίου με υπερηχογράφημα που δείχνει, αν πάσχει ο ασθενής, το τοίχωμα της χοληδόχου κύστης παχύτερο και την ύπαρξη περιχολοκυστικού υγρού.Πιο σπάνια χρειάζεται CT ή MRI για τη διάγνωση .Η θεραπεία είναι η χολοκυστεκτομή και γίνεται όταν υπάρχουν τα συμπτώματα, και μερικές φορές σε ασυμπτωματικούς ασθενείς. Ένας ασθενής με οξύ επεισόδιο θα πρέπει να δει χειρουργό μέσα σε λίγες ημέρες, ενώ αν αναπτύξει επίμονο και έντονο πόνο στο δεξιό άνω τεταρτημόριο, πυρετό ή ανεβασμένα λευκά, θα πρέπει να δει επειγόντως χειρουργό. Όσον αφορά τη θεραπεία οι περισσότερες χολοκυστεκτομές γίνονται λαπαροσκοπικά. Στη λαπαροσκοπική μέθοδο οι περισσότεροι ασθενείς παίρνουν εξιτήριο από το νοσοκομείο μέσα σε 24 ώρες, κάτι που δεν ισχύει με τους ασθενείς που υποβάλλονται σε ανοικτή χολοκυστεκτομή, οι οποίοι είναι πιθανό να νοσηλευτούν για μερικές ημέρες. Στην σύγχρονη χειρουργική πράξη ανοικτή χολοκυστεκτομή γίνεται σε ποσοστό περίπου 5% .
Παθήσεις χοληδόχου κύστης και χοληφόρων: Όγκοι στην χοληδόχο κύστη
Η χοληδόχος κύστη μπορεί να εμφανίσει καλοήθεις και κακοήθεις όγκους. Οι καλοήθεις είναι τα θηλώματα, τα αδενομυώματα και οι πολύποδες. Οι κακοήθεις όγκοι στη χοληδόχο κύστη είναι σπάνιοι. Ο πιο κοινός κακοήθης όγκος είναι το αδενοκαρκίνωμα, όμως έχουν αναφερθεί και πλακώδη καρκινώματα, κυσταδενοκαρκινώματα και αδενοακανθώματα.
Το αδενοκαρκίνωμα συνδέεται με τη χρόνια χολοκυστίτιδα μεν αλλά ως παράγοντας κινδύνου έχει αναφερθεί και η χρόνια έκθεση σε προϊόντα πλαστικού και πετρελαίου.
Το αδενοκαρκίνωμα είναι πιο κοινό σε γυναίκες άνω των 50 ετών. Τα συμπτώματα των μικρών όγκων της χοληδόχου κύστης μπορεί να μοιάζουν με αυτά της χολοκυστίτιδας, όπως κοιλιακά άλγη και πυρετό, ενώ ασθενείς με μεγαλύτερους όγκους μπορεί να έχουν αργή εξέλιξη, με ίκτερο και παρουσία κοιλιακής μάζας. Η διάγνωση του όγκου γίνεται με αξονική τομογραφία (CT) ή υπερηχογράφημα και στην περίπτωση μεγαλύτερου όγκου, μία μάζα στο ήπαρ και αποδείξεις απόφραξης των χοληφόρων. Οι ασθενείς με τυχαίο εύρημα καρκίνου της χοληδόχου κύστης κατά την χολοκυστεκτομή, έχουν καλή πρόγνωση.
Παθήσεις χοληδόχου κύστης και χοληφόρων: Πολύποδες
Σχετικά με τους πολύποδες, ιστολογικά υπάρχουν τέσσερις τύποι, οι πολύποδες χοληστερόλης, τα αδενώματα, τα αδενωμυώματα υπερπλασίας και οι κακοήθεις πολύποδες. Καμία ακτινολογική εξέταση δεν μπορεί να καθορίσει αν πρόκειται για καλοήθη ή κακοήθη πολύποδα αν δεν υπάρχει μεταστατικός ή επιθετικός καρκίνος. Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις συσχετισμού, η χολοκυστεκτομή ενδείκνυται σε ασθενής με πολύποδα μεγαλύτερο των 10 χιλιοστών, πολλούς πολύποδες ή πολύποδα που αυξάνει το μέγεθος του.
Παθήσεις χοληδόχου κύστης και χοληφόρων: Οξεία αλιθιασική χολοκυστίτιδα
Η οξεία αλιθιασική χολοκυστίτιδα είναι μια φλεγμονή της χοληδόχου κύστης που δεν έχει να κάνει με ύπαρξη λίθων. Οφείλεται στον ισχαιμικό τραυματισμό/βλάβη του τοιχώματος της χοληδόχου κύστης που επιδεινώνεται με τα οξέα της χολής και εμφανίζεται σε ασθενείς με αγγειακή νόσο ή ανοσοανεπάρκεια ή βαρέως πάσχοντες.. Και σε αυτή την περίπτωση η χολοκυστεκτομή με ανοικτή ή λαπαροσκοπική μέθοδο είναι η σωστή θεραπεία.
Παθήσεις χοληδόχου κύστης και χοληφόρων: Χοληφόρα αγγεία
Οι χοληφόροι πόροι είναι δίοδοι μέσα από τις οποίες περνά η χολή, από το ήπαρ και τη χοληδόχο κύστη προς το δωδεκαδάκτυλο, ενώ ο παγκρεατικός πόρος παροχετεύει τα παγκρεατικά υγρά. Και οι δυο τύποι πόρων εκβάλλουν στο ίδιο σημείο στο δωδεκαδάκτυλο, το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου.
Παθήσεις χοληδόχου κύστης και χοληφόρων: Χοληδοχολιθίαση
Μια συνηθισμένη αιτία απόφραξης των χοληφόρων που βρίσκονται εκτός του ήπατος είναι η χοληδοχολιθίαση με εμφάνιση λίθων στον χοληδόχο πόρο.
Οι λίθοι αυτοί προκαλούν απόφραξη των χοληφόρων και χολόσταση, κάτι που οδηγεί σε λοίμωξη του χοληδόχου πόρου και χρειάζεται άμεση θεραπεία. Σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου θα πρέπει να αναφέρουμε πως μέχρι και το 10% των ασθενών με πέτρες στη χολή, έχουν λίθους και στον χοληδόχο πόρο, ενώ μπορεί να παρουσιαστούν σε ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε χολοκυστεκτομή. Τα συμπτώματα είναι πόνος πυρετός και ίκτερος (κρίση χολλαγγειϊτιδας). Στόχος της θεραπείας της χοληδοχολιθίασης είναι να αφαιρεθούν εντελώς οι λίθοι από το χοληφόρο σύστημα και να αντιμετωπιστεί τυχόν βακτηριακή χολοαγγειίτιδα. Οι λίθοι μπορούν να αφαιρεθούν με ERCP προ,μετά ή κατά τη διάρκεια της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής.
Παθήσεις χοληδόχου κύστης και χοληφόρων: Χολαγγειοκαρκίνωμα
Το χολαγγειοκαρκίνωμα είναι ένα αδενοκαρκίνωμα του ενδοηπατικού ή εξωηπατικού χοληδόχου πόρου που εμφανίζεται πιο συχνά σε μεσήλικες άνδρες. Δυστυχώς πρόκειται για ένα επιθετικό τύπο νεοπλάσματος με μικρό ποσοστό επιβίωσης. Οι ασθενείς συνήθως έχουν συμπτώματα ίκτερου, κνησμό, απώλεια βάρους, ανορεξία και κόπωση. Η διάγνωση αποτελεί βαρειά πολύπλοκη χειρουργική επέμβαση που απαιτεί ειδικευμένη χειρουργική ομάδα. Επίσης γίνονται υπερηχογράφημα, αξονική και μαγνητική τομογραφία. Αναφορικά με την αντιμετώπιση, η χειρουργική αφαίρεση του χολαγγειοκαρκινώματος έχει σαν αποτέλεσμα 5ετή επιβίωση με ποσοστό 16-44%.
Παθήσεις χοληδόχου κύστης και χοληφόρων: Περιληκυθικοί όγκοι
Οι όγκοι του λήκυθου του Vater μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις. Και τα δύο ενδεχόμενα μπορεί να επιφέρουν απόφραξη της χοληδόχου. Κύριο σύμπτωμα ο ανώδυνος ίκτερος. Στις εξετάσεις αίματος παρουσιάζονται ανεβασμένα τα επίπεδα της αλκαλικής φωσφατάσης και της χολερυθρίνης και στις ακτινολογικές εξετάσεις θα φανεί μια διαστολή που υποδεικνύει περιφερική απόφραξη του χοληδόχου πόρου.Η χειρουργική αντιμετώπιση και εδώ απαιτεί μεγάλες επεμβάσεις από εξειδικευμένη ομάδα και η επιβίωση εξαρτάται κυρίως από το στάδιο του νεοπλάσματος, δηλαδή πόσο έχει επεκταθεί κατά τη διάγνωσή του.